ჩოჩხათი

 სოფელი ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში, თემის ცენტრი (ჩოჩხათი, გულიანიკოკათიმოედანიოკვანეჯიხანჯირიხორეთი). მდებარეობს გურიის ქედის მთისწინეთში, მდინარე შუთის ხეობაში , ზღვის დონიდან 130 მ., სუფსა-გულიანის საავტომობილო გზაზე. სოფელში არის ბიბლიოთეკა [2]

სტორიულ წყაროებში მოხსენიებულია პირველი საუკუნიდან. ჩოჩხათის სამოურავო და შემდეგ სასოფლო საზოგადოება მოიცავდა სოფლებს ჩოჩხათს, არჩეულს, ღრმაღელეს, გრიგოლეთს, მალთაყვას, სადგურ სუფსას. ჩოჩხათის სამოურავოს მოურავები იყვნენ ნაკაშიძეები.

მეგრულად “ჩოჩხ” ნიშნაცს ცაცხვს, შესაბამისად ჩოჩხათი აღნიშნავდა ცაცხვებით გაშენებულ ადგილს. მიუხედავად ამისა, სოფლის სახელწოდების შესახებ არსებობს ხალხური ლეგენდა. თქმულების თანახმად, სოფელში ყველაზე მაღალ მთაზე იყო ეკლესია, რომელშიც ესვენა ძვირფასი ქვებით და ოქროთი შემკული ღვთისმშობლის ხატი. ეკლესია ოსმალებს დაუნგრევიათ. მოსახლეობამ ხატი სხვა ეკლესიაში დამალა. . შემდგომი ლაშქრობის დროს ეს ეკლესიაც დაუნგრევია მტერს. ხატი ამჯერადაც გადამალეს და XIX საუკუნის შუა წლებამდე იყო თურმე ღვედის ეკლესიაში. ღვედის ეკლესია სიძველის გამო დაინგრა, ხატი კი დაიკარგა. ხატსა და სოფელს მჩოჩავი ხატი უწოდეს. სოფლის სახელწოდებამ ცვლილება განიცადა: მჩოჩავი ხატი – ჩოჩხატი – ჩოჩხათი.

ჩოჩხათში სამი ციხის ნაშთია: ნასტეფნარი, გორგაშაული და კიბულაი.

ნასტეფნარი მაღალი გორაკია, რომელიც სოფელს აღმოსავლეთის მხრიდან გადასცქერის. მისი მწვერვალიდან კარგად მოჩანს კოლხეთის დაბლობი . ნასტეფნარის გორაკზე აღმოჩენილია ვერცხლის მონეტების განძი. ის შედგება 334 თურქული ვერცხლის მონეტისაგან – ახჩისგან, რომლებიც XVI საუკუნეს განეკუთვნება. განძი დაცულია ს. ჯანაშიას სახელობის სახელმწიფო მუზეუმში.

ნასტეფნარის აღმოსავლეთით მდებარეობს გორგოშაულის ციხის ნაშთები. კიბულაის ციხის ნაშთები უფრო დიდია და შთამბეჭდავი. იგი შორიდანაც კარგად მოჩანს. ცენტრალურ ნაწილში სიმაგრის წყლის რეზერვუარია შემორჩენილი. არქეოლოგიური დაზვერვებისას სამივე გორაკზე აღმოჩნდა ჩამოქცეული კედლის და დუღაბის გროვები, წითელკეციანი დიდი და მცირე კერამიკული ჭურჭლის სხვადასხვა სახით შემკული ფრაგმენტები

ჩოჩხათში არის ხელოვნური გამოქვაბული. იგი გარედან ძნელად შესამჩნევია მცენარეთა საფარის გამო. სიღრმეში იდგა მრგვალი ტრაპეზი, რაც ბერებისთვის საკურთხეველს წარმოადგენდა. იქ აღმოჩენილი ქვითკირის ნამტვრევები ადასტურებენ, რომ გამოქვაბული ორი ნაწილისგან –სამლოცველოსა და მლოცველთა მოსაცდელისგან – შედგებოდა. ლეგენდის თანახმად გამოქვაბულს ჰქონია ხის მოჩუქურთმებული შესასვლელი კარი, რომელიც ვიღაცას ჩამოუხსნია და სახლში წაუღია. ამის შემდეგ ქურდს თურმე სიზმრები არ ასვენებდა, ამიტომ კარი უკან დაუბრუნებია.[3]

ჩოჩხათის სკოლაში 1879—1885 წლებში ასწავლიდა ქართველი მწერალი ეგნატე ნინოშვილი1925 წელს ჩოჩხათის სკოლა გადაკეთდა 7-კლასიან სკოლად. 1938 წლიდან ის საშუალო სკოლა გახდა.

 

Share:

კომენტარის დატოვება