სოფელი ნინოშვილი _ ეგნატე ნინოშვილის სახლ მუზეუმი
ოფიციალურად გაიხსნა 1950 წლის 18 იანვარს ცნობილი ქართველი მწერლის ეგნატე ნინოშვილის პატივსაცემად. მუზეუმი შედგება ოთხი საგამოფენო დარბაზისაგან. პირველ დარბაზში ნინოშვილის ბავშვობის წლების ამსახველი განყოფილებაა. მეორე დარბაზში გამოფენილია მწერლის მიერ არალეგალური ცხოვრების პირობებში შექმნილი რომანის „ჯანყი გურიაში“ილუსტრაციები. მესამე დარბაზში ეგნატესა და ნადასი კალანდაძის უიღბლო სიყვარულის ამსახველ ამბებს მოგვითხრობს, რომლის შესახებაც მწერალმა მოგვითხრო თავის ნაწარმოებში „ქრისტინე“. მეოთხე დარბაზი მთლიანადაა მიძღვნილი თემისადმი: „ეგნატე და თანამედროვეობა“.
ამჟამად მუზეუმში დაცულია 6 ათასამდე ექსპონატი.
ქალაქი ლანჩხუთი- მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
მუზეუმი დაარსდა 1978 წელს, ხოლო 1998 წელს პირველად გაიხსნა მუზეუმის ექსპოზიცია. მუზეუმში გახსნილია არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიის და ისტორიული წარსულის ამსახველი გამოფენა. მუზეუმში რვა ათასზე მეტი ექსპონატია
არქეოლოგიის განყოფილებაში გამოფენილია სოფელ ჯურუყვეთის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ნეოლითური ხანის ქვის იარაღები, კვირისთავები, საფხეკები, IV ათასწლეულის მეორე ნახევრის ჭოლიპას ნამოსახლარში მოპოვებული მასალა. კოლხური კულტურის პერიოდის (II ათასწლეულის II ნახევარი და I ათასწლეული) იარაღები, კოლხური ცულები შუხუთიდან, კოლხური კერამიკა სუფსიდან, VI-IV საუკუნეების იმპორტული შავლაკიანი თიხის ჭურჭელი, სინოპური ამფორები.
მუზეუმში აგრეთვე წარმოდგენილია ფეოდალური ხანის ნივთები. განსაკუთრებით აღსანიშნავია VI ს-ის ბრინჯაოს ჯვარი და ბოლნური ჯვრის გამოსახულების ფილა, რომელიც სოფელ ღრმაღელის ეკლესიის გაწმენდისას აღმოძნდა. მუზეუმში წარმოდგენილია გვიანფეოდალური ხანის სოფელ ჯიხანჯირში „ნასტეფნარის“ გორაზე გათხრების შედეგად აღმოჩენილი მასალა: XVI-XVII საუკუნეების თიხის ჭურჭლის ფრაგმენტები და XVII-XIX საუკუნეების თიხის ჩიბუხები.
მუზეუმში ინახება ლაპიდარული წარწერა ქვაზე სოფელ ეწერიდან. ქვა წარწერით „ქრისტე შეიწყალე იოანე ბერი“ 1960-იან წლებში აღმოჩნდა სოფელ ეწერში. წარწერა შესრულებულია კუთხოვანი ასომთავრულით, რომელშიც ნუსხურიც ურევია.
ეთნოგრაფიის დარბაზში წარმოდგენილია საყოფაცხოვრებო და სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების შრომის იარაღები, ყოველდღიური მოხმარების საყოფაცხოვრებო ნივთები, მარნის მოწყობილობა და სხვ.
მუზეუმში აგრეთვე წარმოდგენილია გურულ თავად-აზნაურთა ფოტო-გამოფენა: გურიელები, თავდგირიძეები, მაჭუტაძეები, შალიკაშვილები, ტუსკიები, ჭყონიები, ჟორდანიები, ბაჟუნაიშვილები, გუგუნავები, თავართქილაძეები, გიგინეიშვილები და სხვ. ასევე გამოფენილია გურული ცხენოსნების მოგზაურობის ამსახველი ფოტო-მასალა ევროპასა და ამერიკაში. წარმოდგენილია მწერლების ეგნატე ნინოშვილისა და საფო მგელაძის ფოტო-მასალა და ნაწარმოებები.
მუზეუმში წარმოდგენილია საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის წევრ ემიგრანტთა, ნოე ჟორდანიასა და ნოე ცინცაძის ფოტო-მასალა და ნივთები. ასევე ლანჩუთიდან მეორე მსოფლიო ომში წასულთა პირადი ნივთები და სამკუთხა ბარათები.
თემურ ფირცხალაიშვილის სახელობის შემოქმედთა მუზეუმი
თემურ ფირცხალაიშვილის სახელობის შემოქმედთა მუზეუმი 2011 წლის პირველ მარტს დაარსდა პოეტის კერძო სახლში და საზეიმოთ გაიხსნა 2011 წლის 20 ივლისს პოეტ თემურ ფირცხალაიშვილის 50 წლისთავთან დაკავშირებით.
მუზეუმი მდებარეობს ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში, ბარათაშვილის ქუჩა 48-ში. მუზეუმის ორ დარბაზში განთავსებულია ლანჩხუთში მოღვაწე და ლანჩხუთური ფესვების მქონე შემოქმედთა ნამუშევრები, ფოტოსურათები, დოკუმენტური მასალები, პირადი ნივთები, აუდიო და ვიდეო ჩანაწერები.
მუზეუმის პირველ სართულზე განთავსებულია მუნიციპალიტეტის ყოფილი საქალაქო ბიბლიოთეკა, რომელიც 2012 წლიდან შეუერთდა მუზეუმს.
